ฉลามวาฬ พี่ใหญ่ใจดีแห่งท้องทะเลสีคราม
ปลาฉลามวาฬ (whale shark) เป็นสัตว์ทะเลชนิดเดียวในสกุล Rhincodon ที่ยังคงดำรงเผ่าพันธุ์ถึงปัจจุบัน และวงศ์ Rhincodontidae (ก่อนปี ค.ศ. 1984 ถูกเรียกว่า Rhinodontes) ซึ่งเป็นสมาชิกในชั้นย่อย Elasmobranchii ในชั้นปลากระดูกอ่อน เป็นสัตว์เลือดเย็น และสาเหตุที่ทำไมถึงชื่อ ฉลามวาฬ ก็เพราะมันถูกจัดอยู่ในกลุ่มปลาฉลาม ก็เพราะว่าพวกมันหายใจทางเหงือก ซึ่งแตกต่างกับกลุ่มวาฬที่หายใจด้วยปอด ถึงแม้ชื่อนี้อาจจะทำให้ดูโหดร้ายไปบ้าง แต่แท้จริงแล้วอุปนิสัยของปลาชนิดนี้นั้น แสนสุภาพและไม่เคยทำร้ายใครเลย
น้ำหนักตัว 12-20 ตัน , ความยาว 14 เมตร
แพลงก์ตอน
แถบมหาสมุทรเขตร้อนตามผิวทะเล
แถบมหาสมุทรเขตร้อนตามผิวทะเล
ลักษณะของฉลามวาฬ
แต่ละตัวมีลายที่ต่างกันออกไปเป็นเอกลักษณ์เช่นเดียวกับลายนิ้วมือของมนุษย์ ทำให้นักวิจัยสามารถวิเคราะห์และติดตามฉลามวาฬแต่ละตัวได้ด้วยสายตาเท่านั้น ส่วนหางของฉลามวาฬอยู่ในแนวตั้งฉากและโบกไปมาในแนวซ้ายขวา แตกต่างจากสัตว์เลือดอุ่นในทะเลที่หางอยู่ในแนวขนานและหายใจด้วยปอดอาทิ วาฬ โลมา หรือพยูน เป็นต้น
อาหารหลักของฉลามวาฬ
ฉลามวาฬถือเป็นกลุ่มปลาฉลามที่มีขนาดใหญ่ที่สุด โดยมีน้ำหนักตัวเฉลี่ย 12-20 ตัน เมื่อโตเต็มที่มีความยาวมากกว่า 14 เมตร และมีช่วงอายุประมาณ 60-120 ปี ถึงแม้ตัวจะโตแต่ฉลามวาฬกลับมีฟันซี่เล็กๆยาวเพียง 6 มิลลิเมตรจำนวนมากกว่า 3,000 ซี่ เพราะฉะนั้นอาหารหลักของมันจึงมีแต่แพลงก์ตอนจำพวก โคพีปอด (copepods) คริลล์ (krill) ไข่ปลา ตัวอ่อนสัตว์น้ำ ละลุกหมึกและปลาขนาดเล็ก ที่กรองกินผ่านซี่เหงือกที่มีลักษณะพิเศษเท่านั้น
ถิ่นที่อยู่อาศัยฉลามวาฬ
มักอาศัยอยู่ในแถบมหาสมุทรเขตร้อนตามผิวทะเล อย่างเช่น มัลดีฟส์ ฟิลิปปินส์ และเม็กซิโก ส่วนใหญ่ในประเทศไทยเองก็มีการพบฉลามวาฬอยู่บ้าง แต่ไม่บ่อยนักและปลาฉลามวาฬจัดเป็นปลาขนาดใหญ่ชนิดหนึ่งที่นักดำน้ำต้องการจะพบเห็นตัวและถ่ายรูปมากที่สุด จัดเป็น 1 ใน 5 ผู้ยิ่งใหญ่แห่งท้องทะเล แต่ทว่าไม่ใช่ปลาที่จะพบเห็นได้ง่ายๆ แม้กระทั่งนักดำน้ำในทริปเดียวกันแต่ดำในคนละจุด จุดหนึ่งจะเห็น แต่อีกจุดก็จะไม่เห็นจนเป็นที่กล่าวขานกันในหมู่นักดำน้ำว่า หากใครเคยพบเห็นก็จะพบตลอด แต่ใครที่ไม่เคยพบก็จะไม่พบเลย
ที่มาของฉายานักเดินทาง
ฉลามวาฬเป็นฉลามเคลื่อนที่ช้า ด้วยความเร็วเพียง 5 กม./ ชม และสามารถดำน้ำได้ลึกถึง 1,000 เมตร แต่ดูมันก็มีความสุขกับการว่ายน้ำตื้นอยู่ไม่น้อย บ่อยครั้งจึงปะทะกับเรือและถูกล่าได้ง่ายแต่ถึงแม้ว่าฉลามวาฬจะเคลื่อนที่ช้า แต่มันก็ไม่เคยหยุดเคลื่อนที่เลย จึงคาดว่าในช่วงชีวิตหนึ่งมันอาจเดินทางได้ถึง 1 ล้านกม.เท่ากับว่ายน้ำรอบโลกได้ถึง 25 รอบซึ่งเป็นที่มาของฉายานะเดินทาง
ความเชื่อเรื่องของฉลามวาฬ
หลายประเทศมีความเชื่อว่า ฉลามวาฬคือสัตว์นำโชค อาทิ ประเทศญี่ปุ่น ประเทศอินโดนีเซีย ส่วนประเทศเวียดนามถึงกับยกให้เป็นเทพเจ้าเลยทีเดียว โดยเรียกฉลามวันว่าท่านปลา แต่ถึงอย่างนั้นฉลามวาฬก็ยังคงถูกมนุษย์ล่าเพื่อเอาครีบและหาง จนองค์การระหว่างประเทศเพื่อการสงวนทรัพยากรธรรมชาติ IUCN จะระบุว่าฉลามวาฬเป็นหนึ่งในสัตว์ทะเลที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มากที่สุด
ภัยคุกคาม
ฉลามวาฬมีมูลค่าสูงในตลาดต่างประเทศ ความต้องการเนื้อ ครีบ และน้ำมัน ยังคงเป็นภัยคุกคามต่อสายพันธุ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกิดจากการประมงที่ไม่ได้รับการควบคุม พวกเขาตกเป็นเหยื่อของการจับปลา ซึ่งเป็นการจับปลาที่ไม่ใช่เป้าหมาย โดยไม่ได้ตั้งใจด้วยเครื่องมือประมง และการท่องเที่ยวฉลามวาฬก็เป็นภัยคุกคามต่อสายพันธุ์นี้เนื่องจากอาจขัดขวางการให้อาหารของพวกมัน และฉลามอาจได้รับบาดเจ็บจากใบพัดเรือ
แหล่งที่มาของข้อมูล
สัตว์ทะเลมีกี่ชนิด : รวมสายพันธุ์สัตว์ทะเล
